قطعات دستگاه‌های سنگ‌شکن از مهم‌ترین اجزای خطوط خردایش در معادن و کارخانه‌های فرآوری مواد معدنی هستند. این قطعات وظیفه دارند بارهای سنگین، ضربه‌های شدید و فشارهای مداوم را تحمل کنند. با وجود طراحی صنعتی و استفاده از آلیاژهای مقاوم، یکی از مشکلات رایج در این حوزه، شکستگی زودهنگام قطعات سنگ‌شکن است. بسیاری از مدیران و اپراتورها به‌دنبال یافتن علت این مشکل و راهکارهای پیشگیری از آن هستند. در این مقاله قصد داریم به بررسی مهم‌ترین دلایل شکستگی قطعات سنگ‌شکن بپردازیم و راهکارهای عملی برای افزایش طول عمر این تجهیزات ارائه دهیم.
فشارهای بیش از حد طراحی؛ دشمن خاموش قطعات
یکی از دلایل اصلی شکستگی قطعات، افزایش بارگذاری بیش از حد مجاز دستگاه است. بسیاری از اپراتورها به‌منظور افزایش ظرفیت تولید، مواد ورودی بیشتری به سنگ‌شکن وارد می‌کنند، اما قطعات مانند سندان، چکش، شانه فک و منتل هیدروکن برای ظرفیت خاصی طراحی شده‌اند.
نتیجه: این فشار اضافی، به مرور زمان باعث ایجاد ترک‌های میکروسکوپی می‌شود که در نهایت منجر به شکستگی قطعه خواهد شد.
عدم استفاده از قطعات با آلیاژ مناسب
در بسیاری از موارد، به‌دلیل صرفه‌جویی در هزینه، از قطعات بی‌کیفیت یا آلیاژهای ضعیف‌تر استفاده می‌شود. به‌عنوان مثال، قطعه‌ای که باید از فولاد منگنزی تولید شود، با آلیاژهای معمولی جایگزین می‌شود. این قطعات در برابر ضربه و سایش مقاومت کمتری دارند و عمر مفید آن‌ها به‌شدت کاهش پیدا می‌کند.
پیشنهاد: استفاده از قطعاتی که توسط شرکت‌های معتبر مانند ماکان سنگ‌شکن تولید شده و گواهی‌های کیفی دارند.
نصب و مونتاژ نادرست
حتی اگر از بهترین قطعات هم استفاده شود، در صورت نصب نادرست یا عدم هم‌ترازی صحیح قطعات، فشارهای غیرمتقارن و لرزش‌های غیرعادی به سیستم وارد می‌شود. این وضعیت معمولاً باعث شکستگی قطعات در زمان کوتاهی می‌شود.
مثال: اگر شانه فک به‌درستی در جای خود نصب نشود، ضربه‌ها به‌صورت غیر یکنواخت وارد شده و باعث ترک در بدنه فک یا شکستن پیچ‌های اتصال می‌شود.
ورود اجسام غیرمجاز و فلزی
در بسیاری از معادن و خطوط خردایش، کنترل کافی روی مواد ورودی انجام نمی‌شود. ورود اجسام سخت مانند فلز، پیچ و مهره، یا قطعات ماشین‌آلات دیگر به داخل سنگ‌شکن، می‌تواند خسارت جدی به چکش، سندان و حتی روتور وارد کند.
راهکار: استفاده از آهن‌ربای صنعتی (مگنت) قبل از ورودی سنگ‌شکن و بازرسی منظم مواد خام.
روانکاری ناکافی یا نادرست
سیستم‌های روانکاری در سنگ‌شکن‌ها نقش حیاتی در کاهش اصطکاک و دمای قطعات متحرک دارند. در صورتی که روانکاری به‌درستی انجام نشود یا از گریس یا روغن نامناسب استفاده شود، قطعات به‌سرعت داغ کرده و دچار شکستگی یا قفل می‌شوند.
راهکار: استفاده از سیستم روانکاری خودکار یا بازرسی منظم و انتخاب روانکار متناسب با دمای محیط و نوع دستگاه.
نگهداری غیراصولی و نبود بازرسی دوره‌ای
فرسودگی تدریجی قطعات، در صورت عدم شناسایی به‌موقع، باعث شکست‌های ناگهانی و پرهزینه می‌شود. اگر بازرسی‌های دوره‌ای و برنامه‌ریزی‌شده انجام نشود، ترک‌های سطحی یا خوردگی‌ها می‌توانند بدون هشدار قبلی باعث ازکارافتادن دستگاه شوند.
پیشنهاد: پیاده‌سازی یک سیستم نگهداری پیشگیرانه (Preventive Maintenance) و استفاده از چک‌لیست بازرسی هفتگی.
طراحی نامناسب دستگاه یا استفاده ناصحیح از مدل خاص
در برخی مواقع، خود دستگاه سنگ‌شکن برای نوع خاصی از مواد طراحی شده است ولی در عمل، برای مواد بسیار سخت‌تر یا متفاوت‌تر به‌کار می‌رود. به‌عنوان مثال، استفاده از کوبیت برای خردایش سنگ‌های سیلیسی بسیار سخت که مناسب هیدروکن هستند، می‌تواند به شکستن چکش‌ها و سندان‌ها منجر شود.
نتیجه: انتخاب نادرست دستگاه برای نوع مواد می‌تواند فشار زیادی به قطعات وارد کند و آن‌ها را از بین ببرد.
استفاده از قطعات تقلبی یا استوک
در بازار قطعات صنعتی، برخی فروشندگان قطعات استوک، بازسازی‌شده یا حتی تقلبی را با ظاهر مشابه به‌عنوان قطعه نو می‌فروشند. این قطعات نه‌تنها عمر کوتاهی دارند، بلکه گاهی باعث آسیب به دیگر اجزای دستگاه نیز می‌شوند.
پیشنهاد: خرید قطعات از تولیدکنندگان اصلی یا نمایندگان رسمی، و استعلام مشخصات فنی قبل از نصب.
نقش آموزش اپراتورها در کاهش شکستگی قطعات
بسیاری از مشکلات فنی به‌دلیل عدم آموزش کافی نیروهای عملیاتی رخ می‌دهد. اپراتوری که تفاوت بین اضافه‌بار و کارکرد نرمال را نداند، یا با صداهای غیرعادی دستگاه آشنا نباشد، نمی‌تواند از خرابی پیشگیری کند.
راهکار: برگزاری دوره‌های آموزشی تخصصی برای کارکنان و اپراتورها.
نتیجه‌گیری
شکستگی قطعات سنگ‌شکن یک مشکل رایج اما قابل پیشگیری است. توجه به عواملی مانند انتخاب قطعه با کیفیت، نصب صحیح، روانکاری اصولی، بازرسی‌های دوره‌ای و استفاده درست از دستگاه، می‌تواند عمر مفید قطعات را چند برابر کند. در نهایت، انتخاب یک تأمین‌کننده معتبر مانند ماکان سنگ‌شکن که قطعات با آلیاژ مناسب، طراحی دقیق و خدمات مشاوره‌ای ارائه می‌دهد، یک سرمایه‌گذاری هوشمندانه برای هر مجموعه صنعتی خواهد بود.
مطالب کاربردی :